|
8-10-2011, 00:36
დღეს, 8 ოქტომბერს, არსენ კათალიკოსის ხსენების დღეა. არსენ I, არსენ დიდი, არსენ საფარელი, იყო ქართველი საეკლესიო მოღვაწე და მწერალი, საქართველოს მართლმადიდებელი სამოციქულო ეკლესიის წმინდანი (დაიბადა დაახლოებით 820/830 წლებში, გარდაიცვალა 877/887 წლებს შორის). მისი ხსენების დღეა ახალი სტილით 8 ოქტომბერი (25 სექტემბერი).
ცნობები არსენ კათალიკოსის ბიორგაფიიდან გიორგი მერჩულის "გრიგოლ ხანძთელის ცხოვრებამ" შემოინახა. არსენ I, სამცხის დიდი ფეოდალი მირიანის ძე, 6 წლისა იყო, როცა გრიგოლ ხანძთელის მოწაფეებმა თეოდორემ და ქრისტოფორემ ხანძთის მონასტერში წაიყვანეს. იქ კარგი აღზრდა-განათლება მიიღო. მამამისმა საეკლესიო კრების დაუკითხავად ქართლის კათალიკოსად დაადგინა. ქართლის ეპისკოპოსებმა მიიმხრეს მამფალი გუარამ დიდი, საეკლესიო კრება მოიწვიეს და "მძლავრობით" დადგენილი კათალიკოსის წინაღღმდეგ გაილაშქრეს, მაგრამ გრიგოლ ხანძთელს არსენ I-ისთვის დაუჭერია მხარი და კრებას იგი კათალიკოსად დაუმტკიცებია.
არსენ I-ს მიეწერება პოლემიკური თხზულება "განყოფისათჳს ქართლისა და სომხითისა", რომელიც ეხება ქართველ-სომეხთა სარწმუნოებრივი ურთიერთობასა და განხეთქილების ისტორიას, მიზნად ისახავს "განყოფის" ისტორიულ-პოლიტიკურ და სარწმუნოებრივ-დოგმატიკურ მიზეზების გარკვევას. ზოგი მკვლევარი ამ თხზულების ავტორად მიიჩნევს არსენის სახელით ცნობილ სხვადასხვა მოღვაწეს (VII საუკუნის არსენ კათალიკოსს, X საუკუნის არსენ II კათალიკოსს, არსენ იყალთოელს). |
|